Điều hành chính sách tiền tệ 2011: Thận trọng, chủ động và linh hoạt

Ngày 27 và 28/12/2010, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam đã tổ chức Hội nghị Triển khai nhiệm vụ Ngân hàng năm 2011 tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu đã chủ trì Hội nghị với sự tham dự của các đồng chí trong Ban lãnh đạo NHNN, lãnh đạo các vụ, cục, chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố và tổng giám đốc, chủ tịch HĐQT các tổ chức tín dụng.

Hội nghị đã đánh giá những kết quả thực hiện nhiệm vụ ngành Ngân hàng năm 2010 và đề ra định hướng cho năm 2011, theo đó NHNN sẽ điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) thận trọng, chủ động và linh hoạt theo nguyên tắc thị trường; phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế, kiềm chế lạm phát và quản lý nhập siêu.

Năm 2010, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, NHNN đã thực thi nhiều biện pháp điều hành CSTT nhằm đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng, kiềm chế lạm phát, chỉ đạo và giám sát các đơn vị trong toàn Ngành thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ đề ra. NHNN đã điều hành lượng tiền cung ứng để đáp ứng nhu cầu thanh khoản cho các ngân hàng thương mại, cho nền kinh tế, tác động làm giảm mặt bằng lãi suất thị trường. Hướng dẫn các ngân hàng thương mại cho vay theo cơ chế lãi suất thỏa thuận bằng VND, điều hành linh hoạt các mức lãi suất, kết hợp với các biện pháp để điều tiết mặt bằng lãi suất thị trường phù hợp; thực hiện các giải pháp hỗ trợ khu vực nông nghiệp, nông thôn và gói kích thích kinh tế. NHNN cũng điều hành tỷ giá và thực hiện các biện pháp quản lý ngoại hối chống suy giảm dự trữ ngoại hối, kiểm soát nhập siêu và ngăn ngừa nguy cơ rủi ro về thanh khoản ngoại tệ và tỷ giá.

Đối với thị trường vàng, NHNN đã tăng cường các biện pháp quản lý và điều tiết thị trường: Chỉ đạo các TCTD thực hiện nghiêm túc việc đóng cửa sàn vàng và tất toàn trạng thái kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài; cho  phép xuất, nhập khẩu vàng khi cần thiết; ban hành thông tư thu hẹp hoạt động huy động và cho vay bằng vàng của các TCTD.

Nhìn chung, thị trường tiền tệ, tín dụng trong năm 2010 tương đối ổn định và diễn biến phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế- xã hội.Tính đến 31/12, tăng trưởng tín dụng ước đạt 29,81%, tổng dư nợ tăng 27,6%; tổng phương tiện thanh toán tăng 25,3% so với cuối năm 2009. Sau khi thực hiện cơ chế lãi suất thỏa thuận và các biện pháp điều hành tiền tệ linh hoạt của NHNN, lãi suất huy động và cho vay VND của các NHTM giảm dần. Hiện nay, các ngân hàng đã thực hiện đồng thuận lãi suất huy động VND không vượt quá 14%/năm; lãi suất cho vay bình quân 15,27%/năm.

Thị trường ngoại tệ, thị trường vàng đã dần ổn định, nguồn cung ngoại tệ được cải thiện đáng kể, tỷ giá diễn biến phù hợp với mục tiêu khuyến khích xuất khẩu, góp phần hạn chế nhập siêu, cải thiện cán cân thanh toán quốc tế. Giá vàng trong nước diễn biến tương đối sát với giá vàng thế giới, chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới đã được thu hẹp.

Bên cạnh đó, NHNN tiếp tục chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao tính an toàn trong hoạt động của các TCTD, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô: chỉ đạo TCTD nâng cao năng lực tài chính, quản trị điều hành, phát triển dịch vụ ngân hàng hiện đại, đáp ứng yêu cầu hội nhập; rà soát sửa đổi và ban hành một số quy định mới liên quan đến đảm bảo an toàn hoạt động của TCTD theo hướng phù hợp hơn với thông lệ, chuẩn mực quốc tế và tình hình thực tiễn Việt Nam; chỉ đạo và giám sát việc thực hiện kế hoạch tăng vốn của các TCTD theo quy định tại Nghị định số 141/2006/NĐ-CP, trình và được Thủ tướng chấp thuận phương án gia hạn thời gian tăng vốn điều lệ đến 31/12/2011; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với tiền tệ, ngân hàng và xử lý kịp thời các sai phạm.

Trong năm 2010, NHNN đã giao chỉ tiêu thực hiện chỉ thị 20/2007/CT-TTg về trả lương qua tài khoản cho từng địa bàn, phù hợp với đặc điểm tình hình và xu hướng phát triển của từng địa phương. Đến cuối năm 2010, có 53% đơn vị hưởng lương từ ngân sách nhà nước thực hiện trả lương qua tài khoản. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng tiếp tục được mở rộng và vận hành hiệu quả, góp phần tăng cường khả năng cung cấp dịch vụ thanh toán hiện đại, đáp ứng nhu cầu thanh toán của nền kinh tế.

 Các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán tiếp tục triển khai áp dụng nhiều công nghệ hiện đại, trong đó thẻ ngân hàng đang trở thành phương tiện thanh toán phổ biến. Ước đến cuối năm 2010, số lượng thẻ phát hành trên phạm vi cả nước đạt khoảng 28,5 triệu thẻ, hơn 11.000 ATM và gần 50.000 thiết bị chấp nhận thẻ (POS) được lắp đặt. Việc kết nối hệ thống ATM, POS thành một hệ thống thống nhất trên toàn quốc được triển khai tích cực, trong đó 03 liên minh thẻ Banknet-VNBC-Smartlink đã kết nối liên thông hệ thống ATM trên phạm vi toàn quốc và phối hợp với 15 ngân hàng thực hiện thành công việc kết nối hệ thống POS trên địa bàn Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh với sự tham gia của nhiều đơn vị cung cấp hàng hóa, dịch vụ.

Năm 2010, hệ thống thể chế về tiền tệ và hoạt động ngân hàng được tập trung hoàn thiện, hướng tới chuẩn mực mới, phù hợp hơn với thông lệ quốc tế và điều kiện Việt Nam nhằm tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước của NHNN và tạo thuận lợi cho các tổ chức tín dụng hoạt động an toàn, hiệu quả. NHNN đã trình và được Quốc hội thông qua Luật Ngân hàng Nhà nước và Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 01/01/2011

Ngoài ra, những nhiệm vụ trọng tâm khác cũng được triển khai thực hiện tích cực, như: đổi mới và nâng cao chất lượng thống kê dự báo, hoàn thiện thể chế về tiền tệ và hoạt động ngân hàng, tăng cường hoạt động đối ngoại và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền, góp phần tạo sự đồng tình của dư luận đối với các chủ trương, giải pháp của Chính phủ và NHNN về tiền tệ và hoạt động ngân hàng.

Về định hướng nhiệm vụ ngân hàng năm 2011, Thống đốc Nguyễn Văn Giàu nhấn mạnh, NHNN sẽ tiếp tục điều hành CSTT một cách thận trọng, chủ động và linh hoạt, theo nguyên tắc thị trường; phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Tổng phương tiện thanh toán tăng 21-24%, tín dụng đối với nền kinh tế tăng khoảng 23%, tập trung tín dụng cho sản xuất.

Lãi suất và tỷ giá được điều hành ở mức phù hợp với các cân đối kinh tế vĩ mô, đảm bảo an toàn hệ thống, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước của NHNN. Tỷ giá và quản lý ngoại hối linh hoạt hơn theo tín hiệu thị trường, phù hợp với diễn biến lãi suất, cân đối hài hòa cung – cầu ngoại tệ, tăng tính thanh khoản cho thị trường và thúc đẩy xuất khẩu, hạn chế nhập siêu, giảm dần tình trạng đô la hoá trong nền kinh tế; thực hiện đa dạng hóa ngoại tệ trong thanh toán. NHNN sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan theo dõi, quản lý chặt chẽ thị trường vàng và thị trường ngoại tệ.

Tập trung xây dựng, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật theo chương trình kế hoạch, trong đó tập trung vào các văn bản hướng dẫn hai Luật Ngân hàng Nhà nước và Luật các Tổ chức tín dụng. Cùng với đó, NHNN tiếp thực thi các biện pháp nâng cao chất lượng tín dụng, đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng của các TCTD; củng cố, sắp xếp lại các TCTD phù hợp với thông lệ và chuẩn mực quốc tế, tăng cường tính công khai minh bạch trong hoạt động ngân hàng; tăng cường thanh tra, giám sát, đặc biệt là giám sát từ xa, phát hiện, cảnh báo sớm rủi ro trong hoạt động ngân hàng.

NHNN cũng sẽ theo dõi, giám sát chặt chẽ và dự báo kịp thời diễn biến kinh tế vĩ mô, diễn biến thị trường tài chính trong nước và quốc tế để phục vụ có hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành hoạt động tiền tệ, ngân hàng; đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2011-2015; tăng cường hoạt động thông tin tuyên truyền, chủ động trong việc cung cấp thông tin;...

(Ngân hàng Nhà nước)